Awaria koła dwumasowego i możliwe przyczyny tych awarii

Uszkodzenie koła dwumasowego i prawidłowa diagnoza przyczyny

Większość podejść do problemów związanych ze zużyciem dwumasy zamyka się w katalogu "padło od przebiegu" bądź "słaba jakość zamiennika". Baczniejsze przyjrzenie się uszkodzonej części pozwoli jednak często znaleźć przyczynę takiej awarii. Często, tylko na pozór błahe czynności okazują się kluczowe w zamknięciu powracającego cyklicznie problemu z kołem dwumasowym. 

Nierównomierna praca biegu jałowego 

jako przyczyna przedwczesnego zużycia koła dwumasowego

W odniesieniu do dwumasu, o nierównomiernej pracy biegu jałowego w silniku, może świadczyć stopiony pierścień kontroli tarcia DKZ. Wszystko dobrze jeśli taka tarczka w danym dwumasie jest. Niestety więcej kół dwumasowych jej nie ma niż ją ma. Najlepszym rozwiązaniem będzie oscyloskopowe zbadanie amplitudy drgań biegu jałowego - ta czynność podpowie czy problem jest i czy trzeba wtedy szukać przyczyny niestabilności obrotów. 

bieg jałowy i dwumas

bieg jałowy

Nierównomierna praca biegu jałowego (ponadnormatywna amplituda prędkości obrotowych) jest najczęstszą przyczyną zużycia koła dwumasowego. Amplituda drgań w granicach 18 obr/min zdecydowanie naraża sprężyny na ciągłą pracę (płytka kontroli ciernej nie spełnia swojej funkcji). Możliwe przyczyny nierównomiernej pracy na wolnych obrotach może być szereg usterek takich jak; nieszczelności na wtryskiwaczach, zawory redukcyjne na listwach, usterki pompy wysokiego ciśnienia, wypadanie kodów wtryskiwaczy, wypadanie zapłonów (cewki, przewody itp.), niedostateczne ciśnienie sprężania, wypalone gniazda zaworowe, zużyty silnik (gładź cylindrowa, tłok, pierścienie), odcinanie wtryskiwaczy (np. opóźnianie dawki wtrysku), przekroczone wartości korekty wtryskiwaczy, niedogrzanie poszczególnych cylindrów (np. uszkodzone świece żarowe).  

 

Nieprawidłowe gaszenie silnika a uszkodzony dwumas

Niesprawna przepustnica i hałasujący dwumas

ugięcie masy wtórnej dwumasy przy gaszeniu

Bardzo częstym problemem jest hałasowanie koła dwumasowego przy gaszeniu silnika. Naprawę tę należy zacząć od weryfikacji przepustnicy / klapy gaszącej. Nie zamknięcie dopływu powietrza do silnika podczas jego gaszenia, skutkuje wpadaniem silnika w nadmierny rezonans, czego nie potrafi stłumić koło dwumasowe. Podczas gaszenia silnika z niedomkniętą klapką przepustnicy powstają obciążenia generujące nawet 3000-4000 Nm ! W takiej sytuacji zabierak masy wtórnej ściska sprężyny do maksimum, co prędzej czy później objawi się uszkodzeniem DKZ.

 

Nieprawidłowy styl użytkowania auta jako przyczyna uszkodzenia dwumasy

nieprawidłowy styl jazdy i uszkodzenie dwumasy

Częstą przyczyną przedwczesnego uszkodzenia koła dwumasowego jest jego wyeksploatowanie na skutek nieprawidłowego stylu jazdy. Tzw. "ecodriving" prędzej czy później zamęczy DKZ. Ciśnięcie gazu do dechy na wysokim biegu czy hamowanie silnikiem na pewno wcześniej zakończy życie dwumasy.

 

Nieprawidłowy rozruch silnika jako przyczyna przedwczesnego zużycia dwumasu

Nieprawidłowy rozruch silnika a koło dwumasowe

przyczyny nieprawidłowego rozruchu silnika

Tak błaha pozornie usterka jak słaby akumulator może mieć bardzo duży wpływ na uszkodzenie koła dwumasowego. Podczas uruchamiania pojazdu, w pierwszych ułamkach sekund prędkość obrotowa musi pokonać strefę rezonansu (w różnych konstrukcjach w różnych miejscach (patrz wykres), Kręcenie rozrusznikiem w niskich prędkościach obrotowych skutkuje wpadaniem dwumasy w rezonans, który jest dla niego zabójczy. Należy zadbać o jak najszybsze przejście prędkości obrotowej rozruchu przez strefę rezonansu. Do sprawdzenia; dawki paliwa podawane podczas rozruchu, rozrusznik, akumulator, spadki napięcia pomiędzy akumulatorem a rozrusznikiem, świece żarowe.  

 

Zmiana parametrów silnika (chiptuning) jako przyczyna przedwczesnego zużycia koła dwumasowego

chpituning i uszkodzone koło dwumasowe

Modyfikacja ECU silnika - tzw chiptuning to często lekceważona przyczyna przedwczesnej awarii koła dwumasowego. Większa dawka paliwa wiąże się z większym doładowaniem. To natomiast przekłada się na większe opory przy sprężaniu, więcej wytworzonego ciepła i gwałtowniejszy zapłon. W efekcie koło dwumasowe narażone jest na dużo większe obciązenia Nm względem zaprojektowanych dla danego DKZ. 

 

Luzy na ułożyskowaniu wału korbowego a uszkodzenia koła dwumasowego

luz na ułożyskowaniu wału korbowego

Nieosiowość pracy wału korbowego i powstałe luzy na ułożyskowaniu wału przenoszą nierówną pracę bezpośrednio na masę pierwotną koła dwumasowego. To prowadzi do dalszych destrukcji - samego dwumasu, sprzęgła a nawet skrzyni biegów (za pośrednictwem wałka skrzyni biegów). 

 

Nieliniowość układu SILNIK - SKRZYNIA i problemy ze sprzęgłem i kołem dwumasowym

nieliniowość skrzyni biegów i silnika przesunięcie równoległe i kątowe

Uszkodzenie sprzęgła spowodowane nieliniowością

Bagatelizowanie dbałości o tulejki ustalające pozycje skrzyni biegów względem silnika zwykle kończy się powyższymi uszkodzeniami koła dwumasowego i sprzęgła. W niektórych autach z grupy PSA znaczenie ma nawet pozycja nacięcia tulejki!!! Przesunięcie równoległe zwykle kończy się uszkodzeniem łożyska koła dwumasowego. Najlepszym przykładem przesunięcia kątowego jest wycięty wieloklin na tarczy sprzęgłowej. 

 

Uszkodzenia skrzyni biegów i problemy z kołem dwumasowym i sprzęgłem

 uszkodzenia skrzyni biegów i jej wpływ na dwumasowe koło zamachowe

Czynnością obowiązkową przy wymianie dwumasy jest sprawdzenie stanu wielowypustu na wałku sprzęgłowym oraz luzu wałka w ułożyskowaniu skrzyni biegów. Należy sprawdzić zarówno luzy wzdłużne jak i osiowe. Wałek musi mieć frez równy na całej długości. 

 

Konsekwencje luzów na wałku skrzyni biegów i nieliniowości układu SILNIK - SKRZYNIA

Konsekwencjami luzów na wałku skrzyni biegów i nieliniowości układu silnik-skrzynia biegów mogą być; problemy ze zmianą biegów, wibracje pedału sprzęgła, problemy z wyrzuceniem biegu, wibracje przenoszone na karoserię i oczywiście przyśpieszone zużycie DKZ.

 

Olej silnikowy w kontakcie z kołem dwumasowym 

olej silnikowy w kontakcie z olejem silnikowym

Śruba koła dwumasowego jest częściowo zalana pastą uszczelniającą. Zapobiega to przedostaniu się oleju silnikowego do wnętrza dwumasy. taki olej w kontakcie ze smarem zareaguje i zostanie wypłukany. Konsekwecją będzie praca dwumasu na sucho i jego uszkodzenie. Przy wymianie sprzęgła lub dwumasu zaleca się także profilaktyczną wymianę uszczelniacza wału. Koszt takiej operacji jest niewspółmiernie niższy niż późniejsze usunięcie skutków wycieku oleju do sprzęgła. Zanieczyszczona olejem tarcza sprzęgłowa na pewno wygeneruje większy koszt niż kilkadziesiąt złotych.